Isvec'le ilgili bilmeniz gereken 6 konu

Az önce mail kutuma dusen bir mail'e (buna benzer ayda en az 2-3 email aldigimdan dolayi) blog'umdan cevap yazayimda herkes gorsun cevaplarimi istedim. Hic zaman kaybetmeden hemen gecelim sorulara;

"Merhaba Alper Bey,
İsveç'te çalışma aramaları yaparken bloğunuzu buldum. çok faydalı. Bazı konularda sizin tecrübe ve bilgilerinizden faydalanmak istiyorum.

Malum Türkiye'deki durumlar,gelecek kaygısı ve düşük ücret sebebiyle benim yurt dışında çalışmak gibi bir düşüncem oluşmaya başladı. Şu an Türkiye'de yazılım üzerine çalışmaya devam ediyorum.
Bazı konularda size danışmak istiyorum."

Soru 1.Yurt dışında çalışmayı ve İsveç'i önerir misiniz? Yada başka nereler olabilir?

Cevap 1: Yurt disinda calismayi tabiki öneririm, cunku insan baska kulturler baska memleketler gördukce kendi sinirlarini asar ve gelisir. Ulke olarak Isvec'i öneririm, cunku profesyonel anlamda is yapan, kaliteli ve verimli calisma denince akla ilk gelen ulkelerden birisidir Isvec. Yoksa 9 milyonluk nufusu ile nasil olurda bu kadar global sirket cikarabilirler ki? Baska nereler olabilir sorusuna cevap vermek cok zor, o size kalmis artik. Ama kuzey ve bati avrupa genel olarak bir adim öndedir bence.

Soru 2.Bizim alanda iş olanakları nasıldır? İş bulabilme şansım yüksek midir?
Cevap 2: IT ve Telekom alaninda is bulma sansi bence diger herhangi bir alandan cok daha yuksek Isvec'te. Malum, sonuncta teknoloji ulkesi Isvec. Fakat is bulabilme sansi Isvecte degilseniz bence oldukca zor. Neden derseniz, öncelikle Isvec'i bilmeniz (dilini, kulturunu, burdaki is cevresini falan..) lazim. Isvec ufak ve geleneksel bir ulke. Amerika tarzi herkese ve yeniliklere acik bir yer degil. Burda insanlar cok daha tutucu ve kendi is kulturunu bilen insanlarla calismak isterler. Tabiki ingilizceyle idare edebileceginiz isler de var, mesela global sirketlerde yazilim falan. Ama o islerde artik HP, IBM, Logica falan tarzi sirketlere outsource edilmis sekilde ve onlar yurt disindan (genelde Hindistan ve diger asya ulkelerinden) kendi elemanlarini getiriyorlar, eger lazim olursa.

Özetlersek; evet, is bulma sansin var fakat ulkeyi ve is kulturunu iyi taniman lazim. Belkide öncesinde Isvec'te yapacagin bir master sana hazirlik sansi verir, is hayatina atlamadan önce.

Soru 3.Maaş aralıkları ve diğer sosyal haklar nasıldır? Giriş olarak ve sonrasında. (Net ele geçecek) vergiler vs.
Cevap 3: Isvec vergi ulkesidir (ortalama 30% vergi vardir ve maas arttikca vergide artar). Burda hic kimse asiri zengin veya cok fakir olamaz. Ödediginiz vergilere karsilik ise, cazip sosyal imkanlardir (yilda en az 5 hafta izin, 1,5 yila yakin annelik/babalik izni, bedava egitim ve saglik gibi...).

IT & Telekom alaninda ilk baslangic maaslari yaklasik 30,000 SEK'dir vergi öncesi (elinize yaklasik 20,000 SEK falan gecer). 8-10 sene tecrube ile bu rakam 50,000 SEK (elinize 30,00 SEK falan gecer net) ve uzerine cikar.

Soru 4.Ev kiraları ortalama 2 kişilik aile için ne kadardır?
Cevap 4: Ben 8 senedir Stockholm'de yasiyorum ve Isvecin geri kalaninda fiyatlar ne durumda bilmiyorum. Fakat Stockholm'de sehir merkezinde (-ki eger ev bulabilirseniz....) 2 kisilik bir ev - yaklasik 45-50 metre karedir- aylik kiralari 6,000 SEK ila 13,000 SEK arasinda degisir. Sehir merkezinin az disina cikarsaniz 70-80 metre karelik evleri o fiyata bulabilirsiniz. Stockholm'de cok buyuk bir ev problemi var ve kiralik ev bulmak neredeyse mumkun degil. O yuzden is vereninize yada okulunuza rica edin, en azindan ilk 6 aylik kalacak yer ayarlarsinlar size Stockholm'e gelmeden önce.

Soru 5.Yaşam koşulları, okul vs. nasıl? (Evliyim ve 5 yaşında kızım var) (Okul ücretleri , Hastane tedavi)
Cevap 5: Okul ve saglik ucretsiz. Benim duydugum kadariyla okullarinda kalite cok yuksek fakat Turkiye'ye göre tamamen zit bir egitim & ögretim sistemi var. Ogrencilere fazla baski yapilmiyor, ezber yok onun yerine dusunme, yorumlama ve kendi kendine cözum uretebilme yetenegi veriliyor. Ayrica ekonomi cok stabil ve guclu oldugundan illakide herkesin universite okumasina gerek yok. Duz lise mezunu birisi de oldukca iyi islere girip, herkesin aldigi kadar maas kazanabiliyor.

Yasam kosullari bence cok kaliteli. Butun sistem bir butunluk icerisinde isliyor. Fakat sistemin disinda birsey olursa yardim almaniz cok zor. Mesela acil bir saglik probleminiz varsa, evinizle ilgili acil bir durum varsa siranin size gelmesini beklersiniz - ki bu aylar surebilir- görevli birisi sizle ilgilensin diye.

Degilinmesi gereken bir diger konuda sosyal hayat; Stockholm yogun ve tempolu bir sehir. Halkin neredeyse tamami calisiyor ve insanlar cok yogunlar. O yuzden Turkiye'de yasadigin aktif sosyal yasami burada bulamazsin. Herkes ancak kendisine ve ailesine yetebiliyor. O yuzden hayatimiz ev, is, spor salonu ve metro'larda geciyor diyebilirim.

Soru 6.Bunlar dışında tecrübelerinize göre neler tavsiye edersiniz?
Cevap 6: Yukarida bahsettiklerim disinda bence genel olarak sunu söylemeliyim ki; Isvec insana is hayati bakimindan bir cok firsat ve kisisel gelisim imkani sunuyor. Profesyonel ve verimli bir is kulturleri var. Herkes tamamen sonuc odakli ve efektif calisiyor.

Hava sartlari bir baska mesele. Kislari gunler cok kisa ve hava cok soguk. O yuzden karanlikta ve sogukta yasiyorsunuz ortalama 4 ay falan.

Isvec mesefa olarak Turkiye'ye cok yakin. Stockholm Istanbul arasi gunde 3-4 direk ucus var ve ucus suresi 3 saat falan. O bakimdan aslinda cok da uzak bir ulke degil. Ayrica Stockholm'de yasayan bir cok Turk var IT ve Telekom alaninda calisan. Onlarin bilgi ve tecrubelerinden faydalanmak baslarda size cok zaman kazandirabilir.