Gecen sene Isvece master icin kabul edildigimde, bir bilgisayar mühendisi olarak ilk işim internetten KTH de yada Isvecde diger bir universitede okuyan birilerini bulmak oldu. Ama hicbir zaman gercekten almak istedigim bilgilere ulasamadim ve dedimki; "ben gibince yasadigim herseyi yazacam ve bende sonrakilere yardim edecegim". Umarim yazdiklarim birilerinin isine yariyordur.
Oncelikle kabul edilen arkadaslarimi tebrik ediyorum. Size ilk tavsiyem Isvece gelmeden once iyi bir tatil yapin. Mumkunse deniz, sicak, gunesli bir yere gidin. Turkiyedeki bogucu, yogun, sadece kitap uzerinde kalan egitimden, inatci-gicik hoca tiplerinden bir kurtulun (ben ankarada ozel bir universitede okudum, benim hocalarim cok insancildilar ama genelde bence Turkiyedeki univ. hocalari; sert, inatci, egitimle degil siyasetle ugrasan, adam secen, adam kayiran tipler bence, ama unutun onlari...). Artik Isvecdesiniz, ve burda hocalari cep telefonlarindan arayip soru sorabilir, cafede bulusup cay-kahve icebilir, skype-msn adreslerinden hocayla yazisabilir ve ne isterseniz sorabilir-tartisabilirsiniz. Ayricada hocalara illada adini soylemeden once 1001 turlu sifat soylemek zorunda kalmazsiniz. Hocalar arkadasiniz gibidir, aslinda cok sey bilirler ama sanki derste sizinle beraber ogreniyorlarmis gibi yaparlar, burda genelde probleme dayali egitim vardir. Yani hoca gelip 45-50 dk boyunca konu anlatip, sunlari ezberleyin deyip cekip gitmez. Size verilen grup calismalariyla, sunumlarla, arastirmalarla sorunu kendinizin cozmesi beklenir.
Hadi baslayalim. Ben KTH de okudugum icin daha cok KTH ve Stockholm le ilgili bilgiler verecem bu yazimda. Diger universiteler ve sehirler icinde az cok bildigim seyleri yazacam.
Gecen seferki yazim gibi konulari basliklar halinda ele alalim ne dersiniz? :)
KALACAK YERKTH de eger IT ile ilgili bir bolumde okuyorsaniz buyuk bir ihtimalle Kista kampusunde olacaksiniz. Burdada Kista, Forum binasinda derslerinizi alacaksiniz. Cok buyuk bir alisveris merkezi (kista galleria) ve bir cok IT sirketi var bu cevrede (SonyEricsson, IBM, Microsoft, Sun Microsystems, Vodafone, Nokia, Adobe...). Burdaki ana yurtlar Kista Allevag ve Kista Galleria.
Ben ilk geldigimde Kista Allevag de kaldim ve orasi okuldan 10 dk yurume mesafesinde, insaat alani, prefabrik binalar gibi, sessiz, sakin ve metro duragindan 12 dk yurume mesafesinde bir yer. Eger mumkunse yurt basvurunuzda Kista Gallerida da kalmak istediginizi belirtin. Fiyat olarak ayni, Galleria 100-200 SEK (20-30 YTL) daha fazla ama internet dahil o fiyata, o yuzden ayni fiyat diyebiliriz. Kista Galleria yurtlarinin adresi genelde "Hanstavagen" falan diye baslar, iste ora kista galleria daki, alisveris merkezinin icindeki yurtlardir. Burda kalirsaniz metroya ve okula sadece 1-2 dk yurume mesafesinde olacaksiniz, tertemiz, interneti hazir, cok guzel bir yurtda kalacaksiniz. O yuzden Kistada kalacak arkadaslara onemle soyluyorum Kista Allevag degilde
Kista Galleria daki yurtlari tercih edin. Burdan metro ile T-Centralen (sehir merkezi) 15-16 dk suruyor. Pek merkezi bir yer degil Kista. Daha cok IT sirketlerinin ve IT universitesinin oldugu bir tekno kent havasinda.
Main kampus (valhallavagen) de okuyacak arkadaslar icinde tavsiyem lappis yurtlarinda kalmalari. Bizim senemizde KTH nin main kampusundeki yurtlar cok kotuydu ve cok olaylar oldu. Sonunda kapattilar o yurtlari ve lappis deki yurtlara tasidilar ogrencileri. Lappis, Stockholm Universitesi ve KTH nin ortasinda kalan bir yer. Cok eglenceli, surekli ogrenci partilerinin yapildigi, her carsamba "
Allhuset" ve her persemce "
Cafe Bojan" da partilerin oldugu bir mekan. Ayrica metro ile T-Centralen (sehir merkezi) arasi yaklasik 8-10 dk suruyor. Oldukca merkezi bir yer diyebiliriz, hemde eglenceli.
Diger sehirlere gidecek arkadaslarada tavsiyem yurt basvurularinizi erkenden yapin. Isvec de yurt bulmak cok buyuk bi sorun. www.sssb.se sitesinde uye olun, burda ne kadar cok sirada beklerseniz o kadar krediniz birikiyor ve ev-yurt bulma sansiniz o kadar artiyor.
MASRAFLAR
Bir onceki yazimda da bahsettigim gibi ben size kendimden yola cikarak, az cok ortalama bir fiyat soylicem. Ama eger bir sey olursa malin garantisi benim (hahahaha, sanki size bir sey satacak gibi yazmisimda ilk cumleyi, okurkan guldum sonradan kendi kendime :D:D)
Arkadaslar, Isvec de 2 kisilik bir yurt odasinin yaklasik fiyati 2000-2500 SEK dir adam basi(400-500 YTL), tabi bu fiyat yurdun yerine, elektirik-su-internet dahil mi degil mi falan gibi etkenlere gore degisir. Ama yaklasik olarak Stockholm de ve tahminimce diger buyuk sehirlerde de fiyatlar az cok boyledir.
Yemek icin, genelde ben Arap ve Türk maretlerini tercih ediyorum, hem helal-haram ayrimi yaparken cok kolay oluyur (helal oldugu gayet acik :D) hemde Isvecli buyuk marketlere gore fiyatlari daha uygun oluyor. Benim yemek icin ortalama tahminim 1000-1500 SEK (200-300 YTL). Bu fayata sigar, alkol bol icinler bir o kadar daha eklesinler, burda alkol ve sigara en pahali seylerdir, ona gore ;)
Eglence, disari cikmak, gezmek tozmak icinde en az bir 500-600 SEK ayirin.
Bunlar en temel ihtiyaclariniz, tabi her zaman beklenmedik, umulmadik masraflar ciktigi icin, siz birde her ay 1000 SEK (200 YTL) ekleyin aylik masraflariniza. Boylece benim tahminim, en az bi 5000-6000 SEK falan masrafiniz olur. Tabi tekrar soyluyorum, bu sehrinize, kisisel masraflariniza, gezmenize tozmaniza gore degisir.3500-4000 SEK le gecinen ogrencilerde yok degil.
HAYAT-ISVECLILER-ISVEC-AVRUPADA OKUMAK
Yazimin basinda da bahsettigim gibi Isvec de okumak Turkiyede okumakdan cok daha rahat, stressiz ve daha cok probleme dayali egitimin oldugu bir ortam. Bu ne demektir; daha cok bireysel calisma, arastirma ve grup calismasina tesvik. Isvec, tum dunya tarafindan egitim seviyesi,kalitesi ovguyle bahsedilen bir ulkedir. Burda ogrenci cok serbesttir, daha cok kisinin kendi istegine birakilir ogrenme sekli ve hizi.
Isvec iklimi, kisin genelde bunaltici, soguk-karli-karanlik bir yerdir. Simdi boyle yazdim diye korkmayin. Nasil oluyor bilmiyorum ama insan alisiyor iste. Kislari daha cok bina icinde, evde-okulda-metroda-alisveris merkezinde-cafede-spor salonunda gecer. Insanlar daha sessiz, soguk, cekingen olurlar. Baharin gelemesiyle beraber daha neseli, hareketli, insancil olmaya baslarlar. Bide benden size bir tavsiye daha, Isvec de insanlar spor yapmayi cok severler. Havalar genelde soguk kapali oldugu icin, vakitlerini spor salonlarinda gecirirler. Bence sizde spor yapmaya baslayin, sporu sevin ve burda mumkunse bir spor salonuna yazilin ve duzenli bir sekilde spor yapin.
Burda insan haklarinin en cok gelistigi ve oneme sahip oldugu bir toplumda yasayacaksiniz, o yuzden insanlara karsi daha anlayisli, elestirel degilde- yapici,dostca,durust davranmaniz benim kisisel tavsiyemdir. Siz cekingen olmayin, dost edinin, konusun, sorun ogrenin, siz konusmazsaniz Isvec liler hic konusmaz :), haa bu arada Isvece geliyorsunuz diye sadece Isvec lilerle muhatab olacaksiniz sanmayin. Burda universitelerde Isvecliler kadarda yabancilar var.
Benim sinifim yaklasik 20 kisi, ve hic Isveli yok aralarinda. Turk, Yunan, Kolombiyali, Ukraynali, Çinli, Viyetnamli, Ugandali, Malezyali ve Afrika,Guney Amerika kokenli insanlar var. Yabancilar daha cok birbirlerine arkadas canlisi davranirlar. Isvec liler pek yabancilari sevmezler, alismak biraz zaman alir ama oyledir, degistiremezsiniz.
Tabi sizler sayesinde, Turkiyenin imaji Isvec de duzeldikce, insanlarda bize daha sicak, daha samimi davranacaklardir diye tahmin ediyorum. Su anda burdaki "Türk" imaji pekde iyi degil, ama daha akli basinda, egitimli insalar geldikce burdaki imajimiz duzelecektir diye umut ediyorum.
OKURKEN CALISMA IMKANI
Eger Stockholm veya diger buyuk sehirlere(Göteborg, Malmö falan) geliyorsaniz ve eger IT tabanli bir egitim aldiysaniz, helede programlama (java, .net) biliyorsaniz burda is bulmak hic zor olmayacaktir sizin icin. Size tavsiye ettigim kariyer siteleri;
Perido ,
academicwork ,
arbetsformedlingen ,
ericsson ve bunun gibi bir kac tane daha sitedir. Isvec de bir cok isi internet uzerinden yapacaksiniz buna simdiden alismak lazim. Burda bir is halletmek icin, gidipde memurlar konusmak-adami aramak falan pek yoktur, daha cok mail-skype-internet araciligi ile islerinizi halledeceksiniz.
Eger IT tabanli degilseniz ve yinede illaki calismam lazim diyorsaniz o zaman isiniz biraz zor. Isvecce bilmeden calismak cok zor olacaktir sizin icin. Belki kebabcilarda falan is bulabilirsiniz. Bence, burda Türk olmanin en buyuk faydalarindan biri bu; kebapcilarin buyuk bir kismi Türk ve ogrencilere yardim etmeyi cok seviyorlar. Size tavsiyem onlarla konusun, hal-hatir sorun ve arkadas olmaya calisin. Sakin kimseyi hor gormeyin burda, insanin isi ne olursa olsun, o yinede bir bireydir ve degerlidir. Ayrica kebabci dediginiz insanlari sokaklarda son model Jeep lerler, BMW, Mercedes, Porche larla gorurseniz sasirmayin, oldukca normal. Bu ulkede calisan herkes hak ettigini fazlasiyla kazaniyor ve cok rahat istedigi herseyi alabiliyor.
Onun disinda size tavsiyem Isvecce ogrenin en kisa zamanda. En azindan gunluk hayatda kullanilan seyleri bilseniz yeterli olacaktir. Isvecce icin SFI diye bir sey var burda, gocmenlere verilen kurslar. Eger Isvec ID niz (personnummer; dogum tarihiniz ve sonrada 4 numara. Yani az cok soyle birsey, eger 1985 de 7. ayin 22sinde dogduysaniz soyle bir Isvec personnr niz olacak: 852207-xxxx) varsa SFI ye yazilabilirsiniz. Bence cok iyi bir yer degil, daha cok gocmenler icin bir kurs. Yani master seviyesinde biri icin cok basit, yavas, dusuk seviyede bir yer. O yuzden eger mumkunse kendi okulunuzdan dersler almaya calisin.
STOCKHOLMStockholmde yasam cok zevklidir. Sehir merkezi cok eglenceli, hareketli ve oldukca luks bir yerdir. Ama herseyden once burda kullanacaginiz en onemli web sitelerini size vermek istiyorum:
Sehir icinde metro-otobus saatlerine bakmak icin gereken site:
SLGideceginiz adresin yerini gosteren, hem foto hemde uydudan cekilmis goruntulerin oldugu site:
HittaIkinci el esya alma-satma sitesi:
BlocketBu siteler benim Stockholmde kullandigim en cok 3 site. Blocket den cok ucuza esyalar bulabilirsiniz. Bu arada ilk geldiginizde hepiniz yatak, carsaf, tabak, tencere falan filan alacaksiniz. Bence en iyi secim Ikea, hem ucuz, hem kaliteli. O yuzden hic tereddut etmeden Ikea ya gidin, ve o tur butun alisversinizi ordan yapin.
KTH
KTH Isvec deki muhendislerin 1/3 unun mezun oldugu okuldur. Oldukca meshurdur, buyuktur. Bu gun KTH nin organize ettigi karnavalen vardi. 3 senede bir yapilan bu senlik, KTH ogrencilerinin yaptigi ilginc arabalar, kiyafetler ve sinirsiz muzik-dans esliginde tum sehri gezdi. KTH main kampusden yola cikan karnaval konvoyu tum sehri dolasip tekrar KTH ye geldi. Yol kenarinda dizilen insanlar buyuk bir ilgiyle izliyor, ve ogrencileri alkislayip, onlarla dans edip, karnavala destek oluyorlardi. Butun sehir dans edip, egleniyordu ve oldukca renkli goruntuler ortaya cikti.
Aslinda az cok size soyliceklerim bunlar, ama eger aklima yeni konular gelirse buraya yazmaya devam edecegim.Hepinizi tekrar tebrik eder, mutlu bir sekilde Isvec deki egitminizi bitirmenizi temenni ederim.
Dunyanin en iyi 10 maratonu arasinda gosterilen Stockholm Marathon, bu gun gerceklesti. Maratonun bitis noktasi KTH main kampusune cok cok yakin olan 1912 Olympic Stadium'uydu. Aslinda bir anlamda profesyonel, bir anlamdada eglenceli bir maratona benziyordu. Ben cok yakin arkadasim Necatinin "Yaaa kardesim, surda 10 tane adam yolda kossa, bundan bana ne yaa, yaa ne garip insanlar abi, ben bunlari anlamiyorum valla" demesiyle daha bir merak duydum bu olaya ve "yaa kardesim bir gideyimde bakayim, ne oluyor burda aceba" diyerekten gittim baktim stadyuma.
Insanlar aslinda bir anlamda sporu sevdirmeye calisiyor ve hayatlarinin her yerine bir sekilde spor ve eglenceyi sokuyorlardi. Benim bu olaydan anladigim bu oldu aslinda. Yasli teyzeler, dedeler herkes katilmis maratona, egleniyor, maratonu bitirebilip stada girenler ise kalabaligin alkisini alarak moral buluyordu. Eglenceli bir seye benziyor, yalniz adamlarin maratonu bitirmek icin 3-4 saat civari kostuklarini gorunce biraz korktum ama belli olmaz, bakarsiniz birdahaki sefere bende katilirim
